ข้อมูลป่าชุมชนในประเทศไทย ปี 2555

ข้อมูลป่าชุมชนปี พ.ศ. 2555

กรมป่าไม้ได้ขึ้นทะเบียนป่าชุมชนปีพ.ศ.2543 – ปัจจุบัน (ข้อมูล ณ วันที่ 29 ก.พ. 2555) มีป่าชุมชนทั้งสิ้น 7,756 โครงการ ครอบคลุม 8,406 หมู่บ้าน มีเนื้อที่ 3,206,284 ไร่ 2 งาน 19 ตารางวา มีรายละเอียดตามตารางที่ 1

ตารางที่ 1 ผลการอนุมัติโครงการป่าชุมชน ปี พ.ศ. 2543 - ปัจจุบัน

ที่มา: สำนักจัดการป่าชุมชน กรมป่าไม้, 2555

http://www.forest.go.th/community_forest/index.php?option=com_content&view=article&id=371&Itemid=3073&lang=th

จากการรวบรวมข้อมูลป่าชุมชนของแผนงานประเทศไทย ณ เดือนพฤษภาคม 2555 พบว่า มีป่าชุมชนทั้งสิ้น 9,123 ป่า ครอบคลุม 10,563 หมู่บ้าน 1,966,794 หลังคาเรือน (กรมการปกครอง, 2554) มีเนื้อที่ 7,870,733 ไร่ โดยรวบรวมจาก 1)ข้อมูลป่าชุมชน (สุภาภรณ์, 2554) 2)ข้อมูลป่าชุมชนภาคเหนือ (วิเศษ, สมศักดิ์, 2554) 3)ข้อมูลป่าชุมชนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (จักรพงษ์, 2554) และ 4)ข้อมูลป่าชุมชนจังหวัดตราด (กรกช, 2555) สามารถจำแนกเป็นพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ และป่าตามพรบ.ป่าไม้ พ.ศ. 2484 จำนวน 7,763 ป่า มีเนื้อที่ประมาณ 4,769,508 ไร่ และป่าชุมชนในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ซึ่งองค์กร 19 แห่ง ได้รวบรวมข้อมูลไว้ จำนวน 1,510 ป่า มีเนื้อที่ประมาณ 3,318,213 ไร่ นอกจากนี้มีข้อมูลซ้ำกันจำนวน 150 ป่า มีเนื้อที่จำนวน 216,988 ไร่ มีรายละเอียดตามภาพที่ 1 และตารางที่ 2

ข้อมูลซ้ำกัน (3) 150 ป่า จำนวน 216,988 ไร่

ภาพที่ 1 ป่าชุมชนจำแนกตามประเภทป่า

ตารางที่ 2 เปรียบเทียบประเภทป่าชุมชน

หากจำแนกเนื้อที่ป่าชุมชน (เฉพาะที่ระบุได้) ในพื้นที่อนุรักษ์ 1,015,589 ไร่ อยู่ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติ 306,388 ไร่ และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า 24,515 ไร่ รวม 330,903 ไร่ มีรายละเอียดตามตารางที่ 3

ตารางที่ 3 จำแนกเนื้อที่ป่าชุมชน (เฉพาะที่ระบุได้)

ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม

1) ส่วนของพื้นที่ป่าสงวนฯ เนื่องจากข้อมูลเป็นของปี 2554 เพื่อให้ข้อมูลเป็นปัจจุบันอาจต้องประสานกับกรมป่าไม้ เช่น กรณีบ้านท่ากระดาน จ.กาญจนบุรีได้เสนอจัดตั้งป่าชุมชนกับกรมป่าไม้แล้ว ซึ่งอยู่ในขั้นตอนการดำเนินการจดทะเบียน

2) ส่วนของพื้นที่อนุรักษ์ฯ ข้อมูลป่าชุมชนของ 19 องค์กรที่เป็นแหล่งที่มาของข้อมูล บางป่าชุมชนไม่ได้ระบุจำนวนเนื้อที่ไว้ หากเป็นไปได้อาจประสานขอข้อมูลเพิ่มเติม หรือส่งข้อมูลที่แผนงานฯรวบรวมให้องค์กรที่เกี่ยวข้องตรวจสอบความถูกต้อง

ป่าชุมชนใน 67 จังหวัด จำแนกเป็น 6 ภาค ดังนี้

1)       ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 20 จังหวัด ได้แก่ กาฬสินธุ์ ขอนแก่น ชัยภูมิ นครพนม นครราชสีมา บุรีรัมย์ บึงกาฬ มหาสารคาม มุกดาหาร ยโสธร ร้อยเอ็ด เลย ศรีสะเกษ สกลนคร สุรินทร์ หนองคาย หนองบัวลำภู อำนาจเจริญ อุดรธานี และอุบลราชธานี

2)       ภาคเหนือ 15 จังหวัด กำแพงเพชร เชียงราย เชียงใหม่ นครสวรรค์ น่าน พะเยา พิจิตร พิษณุโลก เพชรบูรณ์ แพร่ แม่ฮ่องสอน ลำปาง ลำพูน สุโขทัย และอุตรดิตถ์

3)       ภาคใต้ 14 จังหวัด กระบี่ ชุมพร ตรัง นครศรีธรรมราช นราธิวาส ปัตตานี พังงา พัทลุง ภูเก็ต ยะลา ระนอง สงขลา สตูล และสุราษฎร์ธานี

4)       ภาคตะวันออก 7 จังหวัด จันทบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ตราด ปราจีนบุรี ระยอง และสระแก้ว

5)       ภาคกลาง 6 จังหวัด ชัยนาท ลพบุรี สระบุรี สิงห์บุรี สุพรรณบุรี และอุทัยธานี

6)       ภาคตะวันตก 5 จังหวัด กาญจนบุรี ตาก ประจวบคีรีขันธ์ เพชรบุรี และราชบุรี

องค์กรแหล่งที่มาข้อมูลป่าชุมชน 19 แห่ง ได้แก่ 1)กลุ่มอนุรักษ์ป่าศิลาแลง จ.น่าน 2)กลุ่มอนุรักษ์ลุ่มน้ำสายบุรี จ.นราธิวาส 3)กลุ่มอนุรักษ์ลุ่มน้ำห้วยแม่ทัง จ.เชียงใหม่ 4)คู่มือและข้อเสนอนโยบายการปฏิรูประบบการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยชุมชนท้องถิ่น 5)เครือข่ายป่าชุมชนจังหวัดกาญจนบุรี 6)เครือข่ายป่าชุมชนจังหวัดลำพูน 7)เครือข่ายป่าชุมชนจังหวัดน่าน 8)เครือข่ายป่าชุมชนจังหวัดสุราษฎร์ธานี 9)เครือข่ายทรัพยากรภาคเหนือตอนล่าง 10)เครือข่ายป่าชุมชนภาคตะวันตก 11)เครือข่ายป่าชุมชนภาคเหนือ 12)มูลนิธิพัฒนาอีสาน 13)มูลนิธิรักษ์ไทย 14)มูลนิธิลูกโลกสีเขียว 15)มูลนิธิสืบนาคะเสถียร 16)วารสารวิทยบริการ ปีที่ 13 ฉบับที่ 14 ต.ค.-ธ.ค. 48 17)ศูนย์เสริมสร้างองค์กรชาวบ้าน จ.อุตรดิตถ์ 18)สมาคมป่าชุมชนอีสาน และ19)องค์ความรู้และรูปแบบการจัดการป่าและความหลากหลายของพืชอาหารและสมุนไพรของชุมชน